1,1 miljard aan EU-geld niet besteed aan Donaudelta

Het is onduidelijk waar een groot deel van de 1,1 miljard euro aan Europees geld voor de Roemeense Donaudelta is gebleven. Het geld is niet besteed aan projecten voor natuur- en milieubescherming, waar het voor was bedoeld. Ook de beoogde armoedebestrijding kwam niet van de grond.

De Europese Commissie investeerde tussen 2014 en 2020 1,1 miljard euro in de Donaudelta, een natuurgebied in Roemenië en UNESCO-werelderfgoed. Met het geld wilde de Commissie duurzame visserij stimuleren en cultureel erfgoed in de regio beschermen. De subsidie zou ook het milieu beschermen en de levensstandaard van 15.000 inwoners verbeteren door werkgelegenheid te creëren.

De vissers in de rivierdelta leven echter nog steeds in armoede en slechts zeven van de bijna 1.200 gefinancierde projecten beoogden milieu- en natuurbescherming. Bovendien werd driekwart van de subsidies uitgekeerd aan projecten van bedrijven buiten het district Tulcea, waarin de Donaudelta zich bevindt. Uit onderzoek van NRC blijkt dat een netwerk van Roemeense politici, zakenlieden, bureaucraten en niet-gouvernementele organisaties een groot deel van het geld heeft opgeslokt. Individuen die verantwoordelijk waren voor uitvoering of toezicht wonnen aanbestedingen, geld ging rechtstreeks naar bankrekeningen van hun bedrijven.

Lees ook: Hoe de EU-miljoenen voor de Donaudelta weglekten

De EU koos ervoor het geld uit te keren via een speciaal financieringsmechanisme. ‘Geïntegreerde territoriale investeringen’ (ITI’s) geven lokale partijen – gemeentes, provincieraden, ngo’s – meer inspraak in hoe Europese fondsen besteed worden. Het idee is dat lokale partijen hun eigen sociale, economische en milieuproblemen het beste kennen, en daarom de meest effectieve en relevante bestedingskeuzes zullen maken.

7 van 1.180 gefinancierde projecten beoogden milieu- en natuurbescherming

In lidstaten waar overheidsstructuren niet goed functioneren, lokale politiek en bedrijfsleven vervlochten zijn en veel corruptie is, werkt dit EU-mechanisme echter niet. De Europese Commissie stuurde in 2017 en 2018 afgevaardigden om de besteding van het geld te controleren. Uit notulen blijkt dat de grootste zorg van de EC-delegatie is dat het geld niet snel genoeg wordt verdeeld. De voornaamste voorwaarde was dat het geld in de EU-financieringsperiode 2014 -2020 moest worden uitgegeven. In 2017 was pas 3 procent besteed. „Versnelling van het aanbestedingsproces is prioriteit nummer één”, aldus een vertegenwoordiger van de Commissie.

In antwoord op vragen van NRC schrijft de Europese Commissie dat de regering in Boekarest verantwoordelijk is voor implementatie, toezicht en evaluatie van de interventies in de Donaudelta.

Camelia Bogdan, rechter bij het Hof van Beroep van Boekarest, wil dat „de betrokken personen door Roemeense en Europese autoriteiten moeten worden onderzocht op het witwassen van geld, misdrijven tegen de financiële belangen van de Europese Unie en/of belangenverstrengeling”.